Farmy wiatrowe na Bałtyku: projekty, technologie i znaczenie dla transformacji energetycznej Polski
Kluczowa rola farm wiatrowych w transformacji energetycznej
Morska energetyka wiatrowa staje się filarem transformacji energetycznej Polski, zapewniając stabilne źródło czystej energii i dywersyfikację miksu energetycznego. Dzięki potencjałowi Morza Bałtyckiego, gdzie możliwa jest instalacja nawet 28 GW mocy, energia z morskich farm wiatrowych może pokryć znaczną część krajowego zapotrzebowania na prąd. Realizacja projektów takich jak MFW Bałtyk wpisuje się w cele Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku, zakładającej osiągnięcie 11 GW mocy. To nie tylko redukcja emisji CO₂, lecz także wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki.
Wpływ farm wiatrowych na krajowy miks energetyczny
Rozwój morskich elektrowni wiatrowych znacząco zmienia strukturę wytwarzania energii w Polsce, stopniowo wypierając elektrownie węglowe. Szacuje się, że do 2030 r. offshore wind może odpowiadać za nawet 13% krajowej produkcji prądu. Kluczowe znaczenie mają tu projekty o łącznej mocy przekraczającej 6 GW, takie jak Baltica 2 i 3 oraz MFW Bałtyk (Polenergia i Equinor). Dzięki nim Polska zmniejszy zależność od importu surowców, jednocześnie rozwijając nowoczesny sektor przemysłowy.
Główne projekty morskich farm wiatrowych na polskim Bałtyku
Obecnie na polskich wodach Bałtyku realizowanych jest kilka kluczowych inwestycji, które wyznaczają kierunek rozwoju sektora. Wśród nich znajdują się:
- MFW Bałtyk 1, 2 i 3 – projekty rozwijane przez Polenergię i Equinor o łącznej mocy ok. 3 GW,
- Baltic Power (ORLEN i Northland Power) – pierwsza komercyjna farma wiatrowa o mocy 1,2 GW,
- Baltica 2 i 3 (PGE i Ørsted) – z planowaną mocą 2,5 GW.
Każdy z nich wymaga zaawansowanej infrastruktury, w tym baz serwisowych w Łebie i Ustce oraz specjalistycznych jednostek instalacyjnych. O tym można przeczytać w naszym artykule: Polenergia i Equinor z kluczowym kontraktem na statki instalacyjne dla projektów Bałtyk 2 i 3
MFW Bałtyk 1, 2 i 3 – inwestycje Polenergii i Equinor
Projekty MFW Bałtyk I, II i III to jedne z najbardziej zaawansowanych inwestycji w polskiej strefie Morza Bałtyckiego. Współpraca Polenergii z norweskim Equinorem gwarantuje wykorzystanie sprawdzonych technologii, turbin o mocy powyżej 15 MW. Farma MFW Bałtyk II, o planowanej mocy 720 MW, ma zostać uruchomiona do 2027 r., znacząco przyczyniając się do osiągnięcia celów klimatycznych Polski. Kluczowym elementem projektu jest także budowa infrastruktury przesyłowej, umożliwiającej integrację z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym.
Infrastruktura wspierająca eksploatację farm
Rozwój morskiej energetyki wiatrowej wymaga zaawansowanej infrastruktury technicznej i logistycznej. Kluczowym elementem są porty instalacyjne i serwisowe, takie jak terminal w Świnoujściu czy baza w Gdyni, które umożliwiają transport, montaż i późniejszą obsługę turbin. Niezbędne są również kable podmorskie i stacje transformatorowe, łączące farmy z lądową siecią przesyłową. W przypadku projektów takich jak MFW Bałtyk 2 i 3 (Polenergia i Equinor) przeprowadzono już szczegółowe badania geologiczne dna morskiego, aby wykluczyć obecność niewybuchów lub innych przeszkód. Dodatkowo, rozwój magazynów energii pozwala na stabilizację dostaw prądu, minimalizując straty związane z niestabilnością wiatru.
Bazy operacyjno-serwisowe w Łebie i Ustce
Łeba i Ustka pełnią kluczową rolę w obsłudze morskich farm wiatrowych. W Łebie działa już baza Baltic Power, wyposażona w nabrzeża dla statków serwisowych (CTV), centrum koordynacyjne oraz magazyn części zamiennych. Z kolei w Ustce trwają przygotowania do uruchomienia bazy dla projektów takich jak MFW Bałtyk, która będzie obsługiwać turbiny przez cały okres ich eksploatacji (ok. 25–30 lat). Lokalizacje te są strategiczne ze względu na bliskość farm na Ławicy Środkowej i Słupskiej, co skraca czas reakcji w przypadku awarii.
Wpływ farm wiatrowych na gospodarkę i społeczeństwo
Rozwój bałtyckiej energetyki wiatrowej przynosi wymierne korzyści ekonomiczne:
- Tworzenie miejsc pracy – sektor offshore może wygenerować do 2030 r. nawet 77 tys. etatów w branżach stoczniowej, logistycznej i IT;
- Redukcja emisji CO₂ – przykładowo, farma MFW Bałtyk 2 o mocy 720 MW ograniczy emisję o 1,2 mln ton rocznie;
- Współpraca z rybakami – wprowadzane są programy rekompensat dla sektora rybołówstwa, którego tradycyjne obszary połowów są ograniczane przez strefy farm;
- Zrównoważony rozwój – projekty offshore wind przyczyniają się do dywersyfikacji źródeł energii, zmniejszając zależność od importu surowców.
Przyszłość morskiej energetyki wiatrowej w Polsce
Zgodnie z Polityką Energetyczną Polski do 2040 r. moc morskich elektrowni wiatrowych na polskich wodach Bałtyku wzrośnie do 11 GW, co pokryje 19% krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Osiągnięcie tych celów wymaga przezwyciężenia kluczowych wyzwań, które obecnie spowalniają rozwój bałtyckiej energetyki wiatrowej.
Kolejnym krytycznym aspektem jest integracja z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym, wymagająca rozbudowy infrastruktury przesyłowej, w tym kabli morskich i stacji transformatorowych. Dotyczy to szczególnie farm oddalonych o 80 km od brzegu, takich jak MFW Bałtyk 1, gdzie konieczne są dodatkowe inwestycje w przyłączeniową infrastrukturę.
Rozwój offshore wind to szansa na zrównoważony rozwój gospodarki – szacuje się, że do 2030 r. sektor ten stworzy 77 tys. nowych miejsc pracy w branżach stoczniowych, logistycznych i serwisowych. Jednak pełne wykorzystanie potencjału Morza Bałtyckiego (szacowanego na 28 GW dla Polski) wymaga przyspieszenia realizacji projektów morskich, zwiększenia udziału polskich dostawców fundamentów i kabli oraz zapewnienia cyberbezpieczeństwa kluczowej infrastruktury. Sukces zależy od współpracy administracji, inwestorów i lokalnego przemysłu, aby polski Bałtyk stał się europejskim hubem czystej energii odnawialnej.
