Opłata mocowa dla firm – czym jest i jaka jest jej wysokość?

Faktura za energię elektryczną będzie wyglądać inaczej, w zależności od tego czy posiadamy umowę kompleksową na energię elektryczną, czy umowę rozdzielną na część sprzedażową ze sprzedawcą energii i część dystrybucyjną bezpośrednio zawartą z dystrybutorem. Należy więc zauważyć, że rachunek za energię elektryczną, przy każdej z tych umów wyglądać będzie nieco inaczej i będzie zawierał w sobie inne pozycje i opłaty. Od 2021 roku do opłat za zużycie, dystrybucję oraz podatki dołączyła również opłata mocowa. Wysokość opłaty mocowej nie jest stała i zmienia się co roku, co przekłada się na koszty utrzymania gospodarstw domowych i firm.

Wszystko co musisz wiedzieć o opłacie mocowej

Bez wątpienia można powiedzieć, że energia elektryczna jest podstawą działania wielu przedsiębiorstw. W związku z tym sieci elektroenergetyczne powinny wyprodukować jej odpowiednią ilość, tak by zabezpieczyć potrzeby energetyczne kraju. W tym celu producenci muszą utrzymywać pewien bufor mocy, uwzględniając nieprzewidywalne sytuacje. Mogą być one związane np. z ekstremalnymi temperaturami zewnętrznymi, podczas których urządzenia grzewcze lub chłodnicze działają z wyższą mocą. Opłata mocowa służy za wynagrodzenie dla producentów za utrzymywanie zapasów energii. Z uwagi na to, że energetyka konwencjonalna, czyli wykorzystująca paliwa kopalne, nadal w większości zapewnia zapotrzebowanie na energię elektryczną w Polsce, (według danych CIRE w 2023 roku było to 63%), to środki zebrane w ramach opłaty mocowej w większości trafiają do elektrowni węglowych.

Czym jest opłata mocowa? 

Opłata mocowa jest dodatkowym składnikiem rachunku za prąd , którą użytkownicy uiszczają od stycznia 2021 roku. Wprowadziła ją ustawa o rynku mocy (Dz. U. 2018 poz. 9) na potrzeby związane z unowocześnieniem źródeł powstawania energii, czyli budowy nowych i modernizacji istniejących elektrowni. 

Warto pamiętać, że chwilowe zmniejszenie wytwarzania energii w elektrowniach konwencjonalnych nie jest proste. Inaczej jest w przypadku produkcji energii elektrycznej ze źródłem odnawialnych tj. wiatru czy słońca. To daje producentom wykorzystującym odnawialne źródła energii np. Polenergii Sprzedaż przewagę nad klasycznymi elektrowniami.

Kto ustala stawki opłaty mocowej? 

Za ustalenie wysokości kwot związanych z opłatą mocową odpowiedzialny jest Urząd Regulacji Energetyki (URE). Stawki podawane są do publicznej wiadomości we wrześniu roku poprzedzającego wprowadzenie nowej wielkości opłat. Są one różne dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Od kiedy obowiązuje opłata mocowa dla przedsiębiorstw?

Wprowadzenie nowej pozycji na fakturach za prąd, zgodnie z Ustawą o rynku mocy z 2017 roku, miało nastąpić już 1 października 2020 roku, jednakże termin ten został przesunięty na 1 stycznia 2021 roku przez Sejm. Od tego czasu opłata mocowa pojawia się na naszych rachunkach za prąd. Obliczana jest zgodnie z parametrami zużycia energii elektrycznej oraz mocy przyłączeniowej. Wysokość opłaty mocowej w przedsiębiorstwie jest uzależniona od jego zużycia oraz parametrów technicznych. Ostateczna kwota opłaty mocowej wyniesie zatem tyle, ile wynika z obliczeń dla danego okresu rozliczeniowego. Zastosowana stawka opłaty mocowej będzie uzależniona od rzeczywistego zużycia energii, co może wpłynąć na ostateczną kwotę na rachunku za prąd.

Jaka jest wysokość opłaty mocowej? 

Z jednej strony powiedzieć można, że wysokość stawki mocowej jest stała, bo została ustalona na cały rok, ale nie jest tak do końca. Obecnie odbiorcy przyłączeni do sieci wysokich i średnich napięć stosują  współczynniki korygujące. W związku z tym opłata mocowa uzależniona jest od różnicy wielkości poboru energii (kWh) w przedsiębiorstwie w godzinach szczytu i poza nim. Godziny szczytu ustalono między 7:00 a 21:59 od poniedziałku do piątku.

Ile wynosi opłata mocowa dla firm w 2024 roku? 

Urząd Regulacji Energetyki ustalił jaka będzie stawka opłaty mocowej dla przedsiębiorstw na bieżący rok na poziomie 0,1267 zł za 1 kWh energii elektrycznej. W odniesieniu do roku wprowadzenia tej opłaty, czyli 2021 roku wzrosła o 66%.

Jak obliczyć opłatę mocową dla firmy? 

W ustawie o rynku mocy odbiorcy końcowy zostali podzieleni na grupy. Klasyfikacja obejmuje użytkowników z uwagi na różnicę energii między poborem w szczycie a poza nim w % (K): 

• K1 – mniej niż 5% różnicy (K<5%), 
• K2 – między 5 a 10% różnicy (5%≤ K <10%), 
• K3 – między 10 a 15% różnicy (10%≤ K <15%),
• K4 – więcej lub równej 15% różnicy (15%≤ K).

Dla każdej z klas ustalono współczynnik przeliczający stawkę mocową i wynosi ona kolejno 17%, 50%, 83% oraz 100%. 

Przykład:

Firma pobrała energię elektryczną z sieci w ilości jak w poniżej tabeli.

Ilość energii pobranej w szczycie (kWh) ⋅ Przyjęty współczynnik A (%)⋅ stawka opłaty mocowej

1. X1 kWh ⋅ 17% ⋅ 0,1267 zł/kWh. Po zsumowaniu obliczeń z wszystkich dni otrzymujemy opłatę mocową za dany okres w złotówkach.

Planowane zmiany w sprawie opłaty mocowej 

W najbliższych latach planowane są zmiany w naliczaniu opłaty mocowej. Od stycznia 2025 roku odbiorców posiadających moc przyłączeniową powyżej 16kW oraz przyłączonych do sieci niskich napięć obejmą przepisy związane z uwzględnieniem współczynników korygujących. Natomiast od 2028 roku wprowadzenie opłaty mocowej czeka także odbiorców ryczałtowych, czyli gospodarstwa domowe.

Jak zmniejszyć wartość opłaty mocowej?

Sposobem na obniżenie opłaty mocowej jest zaangażowanie się w DSR (Demand Side Response). DSR to specjalne rozwiązanie skierowane głównie do dużych odbiorców energii elektrycznej (o minimalnej mocy przyłączeniowej 300 kW lub rocznym zużyciu przekraczającym 2 GWh). Polega na zadeklarowaniu gotowości do tymczasowego ograniczenia lub przesunięcia zużycia energii poza godziny szczytu. W zamian za taką elastyczność, przedsiębiorstwa energetyczne oferują określone wynagrodzenie. Faktyczne przesunięcie zużycia energii przez uczestnika DSR skutkuje zmniejszeniem jego zobowiązań związanych z opłatą mocową. Dzięki temu można uniknąć opłaty mocowej lub zmniejszyć jej wartość, co stanowi dodatkową korzyść finansową dla uczestnika. W ten sposób możliwe jest także zmniejszenie wysokości opłaty mocowej dla przedsiębiorstwa, co wpływa pozytywnie na jego bilans finansowy. Dodatkowo, redukcja opłaty mocowej przekłada się na obniżenie rachunków za prąd oraz minimalizację kosztów związanych z cenami prądu, co wpływa na poprawę ogólnej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Warto zauważyć, że stawka opłaty dla odbiorców zależy w dużej mierze od mocy przyłączeniowej, dlatego uczestnictwo w DSR może być korzystne dla odbiorców o większych potrzebach energetycznych.

Źródła:

cire.pl 

Ustawa z dnia 08.12.2017 o rynku mocy, Dz. U. 2018 poz. 9 z poźn. zm.