Pakiet fit for 55. Czym jest i jakie niesie ze sobą zmiany?
Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i neutralność klimatyczna w Europie są celami Komisji Europejskiej, a pakiet Fit for 55 ma pomóc w ich osiągnięciu. Niesie on ze sobą zmiany, które dotykają wiele gałęzi gospodarki, w tym także branżę surowcowo-energetyczną. Paliwa stałe, choć nadal są głównym źródłem energii w Polsce, będą stopniowo zastępowane odnawialnymi źródłami energii. Co za pośrednictwem pakietu zmieni się dla odbiorców energii elektrycznej? Jakie jeszcze inne zmiany wprowadza Fit for 55?
Strategia klimatyczna UE
Projekt długookresowej strategii niskoemisyjnej Unii Europejskiej do 2050 roku został opublikowany kilka lat temu w ramach projektu „Europejski Zielony Ład”. W nim został opisany jeden z celów środowiskowych, czyli osiągnięcie neutralności klimatycznej. Oznacza to, że emisje gazów cieplarnianych do atmosfery w Europie będą musiały zostać obniżone do poziomu pochłaniania dwutlenku węgla. Może być to realizowane m.in. poprzez wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, wzrost efektywności energetycznej, GOZ (gospodarka o obiegu zamkniętym), czy zastosowaniu pomocnego przy tym systemu kompensowania emisji ETS (handel uprawnieniami do emisji). Cel osiągnięcia neutralności klimatycznej, czyli zerowego poziomu emisji netto ma zostać zrealizowany do roku 2050.
O czym jest „pakiet fit for 55”?
Pierwotna wersja Europejskiego Zielonego Ładu zakładała obniżenie emisji CO2 do 2030 roku o 40% w odniesieniu do roku 1990. Jednak wprowadzony kilka lat później zestaw wniosków uaktualniający i zmieniający przepisy, czyli Fit for 55 zapowiada redukcję CO2 uwalnianego do atmosfery o 15 punktów procentowych więcej, czyli o 55%. Stąd też pochodzi nazwa pakietu, który w tłumaczeniu oznacza „Gotowi na 55”. Punkty w nim zawarte dotyczące OZE można podzielić na bezpośrednie oraz pośrednie.
Działania bezpośrednie uwzględniają przede wszystkim wzrost udziału OZE w produkcji energii, a także ich wykorzystanie do zasilania, przetwarzania (efektywność energetyczna) i odzysku energii w obiektach. To także działania dotyczące przeglądu istniejących aktów prawnych dotyczących OZE oraz ich aktualizacja uwzględniająca cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55%.
Działania pośrednie obejmują m.in. wzrost kosztów związanych emisją CO2, a co za tym idzie także z wytwarzaniem energii ze źródeł nieodnawialnych, w szczególności spalania paliw kopalnych. Pakiet wprowadza również graniczny podatek węglowy CBAM, który oznacza, że na energię wytwarzaną poza granicami UE będą nakładane dodatkowe opłaty związane z emisją CO2 do atmosfery.
Pozostałe punkty w pakiecie Fit for 55 dotyczą m.in.:
- zmniejszenia zużycia energii w obiektach,
- norm emisji dla pojazdów spalinowych,
- zrównoważonego transportu,
- wsparcia grup dotkniętych ubóstwem energetycznym,
- poprawy struktury leśnej.
Konsekwencje wprowadzenia pakietu Gotowi na 55
Energetyka
Droga do celu, jakim jest obniżenie emisji CO2, wymaga zastosowania mobilizujących narzędzi. Niesie to ze sobą zmiany dla każdego, dotyczące w szczególności wzrostu cen energii. Energia produkowana za pośrednictwem spalania paliw kopalnych będzie droższa z uwagi na narzucone podatki i koszty emisji. Najbardziej opłacalne mogą być inwestycje w źródła odnawialne, zarówno lokalnie (choćby montaż instalacji fotowoltaicznych), jak i zakup energii od sprzedawców, których energia pochodzi w 100% z OZE np. od Polenergii Sprzedaż. Dzięki temu możliwe jest uchronienie się od drastycznych wzrostów cen, a także wsparcie powstawania nowych inwestycji tj. budowy farm wiatrowych czy słonecznych zlokalizowanych w Polsce.
Zapoznaj się z ofertą Polenergii Sprzedaż i zagwarantuj sobie cenę energii nawet na 5 lat.
Budownictwo i transport
Wprowadzenie tzw. mini-ETS, czyli mechanizmu handlu prawami do emisji CO2 dla transportu, budynków oraz mniejszych ciepłowni może doprowadzić do wzrostu cen ich użytkowania. Natomiast ustalenie ram cenowych i czasowych może je nieco spowolnić, a fundusze europejskie mogą wspomóc budżety w realizacji inwestycji np. termomodernizacji.
Źródła:
Ł. Stefaniak, M. Małyszko, W. Jaskóła, Renewable energy sources in the EU – current state of usage and import dependency. Zeszyty Naukowe SGSP. 2023, nr 87, s. 19-34.