Energia a zmiany klimatu

Trudno sobie wyobrazić normalne funkcjonowanie bez dostępu do energii elektrycznej. Prąd pozwala na przeprowadzanie procesów produkcyjnych, oświetlenie domów i miast, a także użytkowanie sprzętów domowych. To dobrodziejstwo jest jednocześnie przekleństwem dla naszej planety. Jak wpływa wytwarzanie prądu na zmianę klimatu na Ziemi?

Energia elektryczna na świecie

W roku 1800 Alessandro Volta udowodnił, że energię elektryczną można opanować i wykorzystać do własnych celów. Choć minęło ponad 200 lat od momentu, kiedy włoski fizyk zaprezentował pierwszą baterię, prąd nadal jest uznawany za „paliwo przyszłości”. Wykorzystuje się go do zasilania wielu urządzeń i pojazdów, a wciąż wydaje się bardzo perspektywiczny.

Każdego roku na świecie notujemy wzrost produkcji i zużycia energii elektrycznej. Choć korzystamy z urządzeń bardziej ekonomicznych, używamy ich więcej. Obecnie zużycie energii na świecie wynosi około 25 tys. TWh i każdego roku notujemy wzrost o 4 – 5 procent. Dla naszego kraju zużycie w 2021 roku wyniosło 180 TWh i było ponad 5 procent wyższe niż przed rokiem. Można się spodziewać, że w kolejnych latach ten trend się utrzyma.

Wpływ produkcji energii konwencjonalnej na środowisko

Energia elektryczna przyniosła ogromną wygodę ludzkości i wpłynęła na wydłużenie życia człowieka. Niestety jej wytwarzanie przyczyniło się do znacznej degradacji środowiska na Ziemi i zmiany klimatu. Chodzi tu o klasyczny sposób wytwarzania prądu, czyli poprzez proces spalania paliw kopalnych. Szkodliwość tego sposobu wytwarzania energii ma przynajmniej trzy przyczyny. Należą do nich:

• emisja gazów cieplarnianych – podczas spalania węgla i gazu wytwarza się sporo energii cieplnej, którą tylko częściowo udaje się wykorzystać. Jej emisja do atmosfery wpływa na podniesienie średniej temperatury powietrza na świecie. To już wywołuje potężne zmiany klimatu w postaci choćby topniejących lodowców,
• emisja szkodliwych substancji – efektem ubocznym spalania węgla są także szkodliwe węglowodory aromatyczne i pyły zawieszone. Wpływają one na pogorszenie jakości powietrza i zatruwają wszystkie organizmy żywe,
• degradacja środowiska – wydobywanie węgla na masową skalę, szczególnie w odkrywkowych kopalniach węgla brunatnego, powoduje degradację środowiska naturalnego. Niszczenie ekosystemów prowadzi do zmiany klimatu w równym stopniu jak zalewanie wodami gruntowymi podziemnych nieużywanych kanałów kopalni.

Energia z OZE – czy jest bardziej ekologiczna?

W ostatnich latach rośnie popularność zielonej energii na świecie, o której więcej przeczytać można w naszym artykule “Czym jest zielona energia?”. W Europie już prawie 70% energii elektrycznej pochodzi z instalacji OZE. Niestety w naszym kraju proporcja jest dokładnie odwrotna. Jesteśmy na czołowym miejscu na świecie pod względem uzależnienia od węgla, a prawie 70% elektronów w gniazdkach pochodzi ze spalania węgla.

Istnieją różne teorie i badania dotyczące wpływu na zmianę klimatu instalacji produkujących czystą energię. Część specjalistów uważa, że pozyskiwanie surowców potrzebnych do budowy paneli słonecznych także jest szkodliwe dla ekosystemów. Ponadto na razie nie wiemy, jak przetworzyć i wykorzystać ponownie niektóre materiały wykorzystywane do budowy sieci OZE. To oznacza powstawanie uciążliwych odpadów.

Jednak niepodważalnym faktem jest to, że przy wytwarzaniu zielonej energii nie powstają gazy cieplarniane i nie ma emisji szkodliwych substancji. Ograniczone są inne źródła emisji CO2 jak choćby wynikające z transportu węgla. Dlatego można uznać, że OZE to najlepszy sposób na utrzymanie ilości wyprodukowanej energii przy jednoczesnym ograniczeniu czynników odpowiedzialnych za zmianę klimatu.